Zakończenie inwestycji przy skrzyżowaniu ulic Chełmońskiego i Ehrenberga
Na terenie dawnego targowiska, pokrytego betonową nawierzchnią u zbiegu ulic Chełmońskiego i Ehrenberga, zakończono realizację inwestycji w ramach projektu LIFE PACT. Celem przedsięwzięcia było wdrażanie rozwiązań opartych na naturze, które zwiększają odporność miasta na skutki zmian klimatu. Projekt łączył dawny charakter miejsca z działaniami adaptacyjnymi.
Lokalizację wybrano po szeroko zakrojonych konsultacjach społecznych oraz analizie ponad 70 propozycji zgłoszonych przez mieszkańców i rady dzielnic. Ostateczny wybór padł na zdegradowaną przestrzeń dawnego targowiska – nieprzyjazną zarówno dla ludzi, jak i środowiska. Kluczowe znaczenie dla kształtu inwestycji miał proces partycypacyjny, oparty na konsultacjach i warsztatach, które pozwoliły dostosować projekt do realnych potrzeb użytkowników.
Mieszkańcy dzielnicy Prądnik Biały, wspólnie z projektantami i przedstawicielami miasta, określili priorytety: zieleń, miejsca wypoczynku, funkcjonalna infrastruktura oraz ograniczenie efektu miejskiej wyspy ciepła. W efekcie teren podzielono na trzy główne strefy:
- Trzy wolnostojące wiaty z zielonymi dachami – pełnią funkcję miejsc handlu, spotkań sąsiedzkich oraz schronienia przed deszczem. Zielone dachy nie tylko poprawiają estetykę, ale także zwiększają powierzchnię biologicznie czynną i wspierają retencję wody.
- Strefa wypoczynku – wyposażona w ławki z oparciami dla seniorów, betonowe siedziska dla młodzieży oraz miejsca relaksu pod wiatami. Dodatkowo zainstalowano kosze na śmieci, tablicę informacyjną, oświetlenie solarne i monitoring, co zwiększa bezpieczeństwo po zmroku.
- Ogród deszczowy – specjalnie zaprojektowana niecka zbierająca i filtrująca wodę opadową z utwardzonych powierzchni. Dzięki warstwom żwiru, piasku i ziemi, woda zostaje zatrzymana i stopniowo wsiąka w grunt, co ogranicza ryzyko podtopień i poprawia mikroklimat. Ogród pełni również funkcję edukacyjną, pokazując, jak racjonalnie gospodarować wodą w mieście.
Dobór roślin uwzględniał ich odporność na warunki miejskie. Posadzono gatunki niewymagające intensywnej pielęgnacji, które zachowują atrakcyjny wygląd przez cały rok. Roślinność pełni wiele funkcji: filtruje powietrze, obniża temperaturę, zwiększa bioróżnorodność i poprawia retencję wody.
Realizacja projektu znacząco wpłynęła na poprawę jakości życia mieszkańców. Zastąpienie betonu zielenią oraz stworzenie infrastruktury wypoczynkowej sprzyja integracji, relaksowi i aktywności na świeżym powietrzu. Ogród deszczowy i zielone dachy zwiększają odporność miasta na intensywne opady i ograniczają efekt miejskiej wyspy ciepła.
Prace koncepcyjne i wykonawcze prowadzono w modelu iteracyjnym, uwzględniając rekomendacje z procesu konsultacyjnego, co umożliwiało bieżące wprowadzanie zmian. Mieszkańcy szczególnie podkreślali potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa i komfortu poprzez oświetlenie, monitoring oraz trwałą, wandaloodporną małą architekturę. Wśród zainteresowanych stron panował konsensus co do wyboru zieleni o właściwościach proekologicznych i niskim potencjale alergizującym, a także wdrażania rozwiązań retencyjnych i działań ograniczających efekt wyspy ciepła.
Model realizacji projektu – oparty na współpracy z mieszkańcami i miejskimi jednostkami technicznymi – sprzyja społecznej akceptacji i skutecznej realizacji działań adaptacyjnych. Zastosowane rozwiązania mają potencjał replikacyjny w innych częściach Krakowa, umożliwiając wdrażanie rozwiązań opartych na naturze w sposób systemowy i dostosowany do lokalnych potrzeb. Inwestycja stanowi przykład udanego połączenia dawnego charakteru miejsca z działaniami na rzecz klimatu.
