Zakończenie inwestycji na terenie Szkoły Podstawowej nr 2 przy ul. Strzelców
Realizacja projektu LIFE PACT na terenie Szkoły Podstawowej nr 2 przy ul. Strzelców w Krakowie przyczyniła się do stworzenia wielofunkcyjnej, przyjaznej przestrzeni edukacyjno-rekreacyjnej, która równocześnie pełni funkcję adaptacyjną w obliczu zmian klimatu. Dzięki budowie ogrodów deszczowych o łącznej powierzchni 11,26 m² i pojemności 3,41 m³ możliwe jest zatrzymywanie, oczyszczanie i stopniowe oddawanie wód opadowych do gruntu, co ogranicza ryzyko lokalnych podtopień i poprawia mikroklimat na terenie szkoły. W ramach inwestycji posadzono 6 drzew, 175 krzewów oraz 1430 bylin, dobierając gatunki odporne na warunki miejskie i sprzyjające bioróżnorodności, co wzbogaciło przestrzeń o nowe wartości przyrodnicze i estetyczne.
Projekt został wypracowany w procesie iteracyjnym, z aktywnym udziałem uczniów, nauczycieli, mieszkańców i seniorów, co pozwoliło na dostosowanie rozwiązań do realnych potrzeb użytkowników. Nowe ławki, gabionowe siedziska, glebarium oraz tablice edukacyjne umożliwiają prowadzenie lekcji plenerowych, warsztatów oraz integrujących wydarzeń środowiskowych. Wprowadzenie przepuszczalnych nawierzchni ograniczyło efekt miejskiej wyspy ciepła, a jednocześnie poprawiło warunki użytkowe terenu.
W trakcie realizacji szczególnym wyzwaniem okazały się warunki gruntowe, które wymagały częściowej wymiany podłoża dla prawidłowej infiltracji oraz konieczność koordynacji prac z bieżącym funkcjonowaniem szkoły. Rozwiązano je dzięki ścisłej współpracy z wykonawcą oraz zespołem technicznym, a także elastycznemu zarządzaniu harmonogramem.
Realizacja tej inwestycji o charakterze ekologicznym potwierdziła, że odpowiednio zaprojektowane rozwiązania oparte na naturze mogą efektywnie wspierać adaptację przestrzeni edukacyjnych do zmian klimatu, a jednocześnie stają się narzędziem do wzmacniania świadomości ekologicznej i budowania kompetencji partycypacyjnych społeczności szkolnej. Jednocześnie wypracowany w ten sposób model (od pomysłu poprzez projekt aż po realizację) ma potencjał powtarzalności w innych placówkach edukacyjnych Krakowa. Tym samym możliwe jest tworzenie przestrzeni, które łączą funkcję adaptacyjną, edukacyjną i rekreacyjną w sposób systemowy oraz zgodny z potrzebami użytkowników i przystosowany do warunków przyrodniczych.
Dzięki tej realizacji LIFE PACT pokazuje, jak przestrzenie szkolne mogą pełnić rolę lokalnych punktów adaptacji do zmian klimatu przy jednoczesnym wzmacnianiu funkcji edukacyjnych i społecznych. Projekt potwierdził, że wczesne i systematyczne angażowanie użytkowników (w tym uczniów, nauczycieli, mieszkańców oraz seniorów) umożliwia uzyskanie szerokiej akceptacji społecznej i podnosi trwałość rezultatów. Szkoła zyskała przestrzeń umożliwiającą prowadzenie lekcji terenowych, warsztatów ekologicznych i zajęć integracyjnych, co sprzyja budowaniu świadomości klimatycznej już od najmłodszych lat.
Kluczowym elementem sukcesu była iteracyjność projektowania, pozwalająca reagować na potrzeby użytkowników oraz uwarunkowania techniczne w trakcie wdrażania inwestycji. Dzięki temu udało się znaleźć kompromis między potrzebami rekreacyjnymi a wymogami retencyjnymi i ochroną istniejącej zieleni. Projekt wykazał również, że stworzenie precyzyjnego modelu utrzymania – z podziałem odpowiedzialności między szkołę, jednostki miejskie i wykonawcę pielęgnacji zieleni – jest niezbędne dla trwałości efektów NBS.
Obserwacja funkcjonowania ogrodów deszczowych oraz przepuszczalnych nawierzchni w warunkach miejskich pozwoliła zebrać praktyczne dane o ich wydajności retencyjnej i wpływie na mikroklimat, co ułatwi dalsze wdrażanie podobnych rozwiązań w innych placówkach. Szczególnie wartościowym aspektem okazało się połączenie elementów edukacyjnych (tablice, glebarium, domki dla zapylaczy) z elementami krajobrazu retencyjnego, co zwiększa zainteresowanie młodzieży tematami wody i bioróżnorodności.
Inwestycja pokazała, że przestrzeń szkolna może być modelowym przykładem łączenia funkcji społecznych, edukacyjnych i adaptacyjnych w sposób zrównoważony i atrakcyjny wizualnie. Wypracowane rozwiązania mogą być łatwo replikowane w innych placówkach edukacyjnych i osiedlach w Krakowie, przy zachowaniu trzech warunków: wczesnego zaangażowania społeczności, ścisłej współpracy z jednostkami miejskimi oraz systematycznego monitoringu funkcjonowania rozwiązań.
Dzięki temu szkoły mogą stać się aktywnymi uczestnikami procesu adaptacji miasta do zmian klimatu, jednocześnie zwiększając komfort użytkowników i wspierając edukację środowiskową.
