The LIFE20 CCA/BE/001710 project “People-Driven: Adapting Cities for Tomorrow,” is co-financed by the European Union under the LIFE programme and the National Fund for Environmental Protection and Water Management
Zagospodarowanie przestrzeni pomiędzy ulicami Monte Cassino, Szwedzką i Dębową stanowi przykład wdrażania praktycznych działań adaptacyjnych do zmian klimatu w ramach projektu LIFE PACT. Inicjatywa harmonijnie łączy funkcje rekreacyjne z rozwiązaniami adaptacyjnymi, co jest efektem interacyjnego podejścia do planowania i zarządzania projektem.
Teren przy ulicy Monte Cassino został wybrany w drodze konsultacji społecznych spośród kilkudziesięciu lokalizacji zgłoszonych przez mieszkańców i rady dzielnic. O potrzebie jego zagospodarowania zdecydowały: intensywny ruch uliczny, hałas, zanieczyszczenie powietrza, brak zacienionych miejsc do odpoczynku oraz duże natężenie ruchu pieszych. Przed realizacją inwestycji była to przestrzeń częściowo zielona, lecz monotonna, nieatrakcyjna i niefunkcjonalna.
Proces projektowania prowadzono w formule współprojektowania. Mieszkańcy uczestniczyli w spotkaniach z projektantami i przedstawicielami miasta, zgłaszając swoje potrzeby i opiniując proponowane rozwiązania. Najczęściej wskazywano na konieczność skutecznej izolacji od hałasu oraz zapewnienia zacienionych miejsc wypoczynku. Inne postulaty dotyczyły stworzenia bezpiecznej przestrzeni dla dzieci, retencji wody oraz zwiększenia ilości zieleni.
W odpowiedzi na zgłaszane potrzeby, przestrzeń została podzielona na trzy kluczowe strefy funkcjonalne:
🌿 Zielona ściana – gęsty pas wysokich, odpornych na warunki miejskie krzewów i drzew o wysokości około 2 metrów, pełniący funkcję naturalnej bariery akustycznej i filtra pyłowego.
🛋️ Strefa rekreacyjna – wyposażona w ławki z oparciami, stolik w cieniu, ławkę solarną z możliwością ładowania urządzeń, śmietniki, poidełko, ławko-huśtawkę oraz pieńki do zabawy dla dzieci.
💧 Ogród deszczowy – niewielka niecka z roślinami hydrofitowymi, magazynująca i oczyszczająca wodę opadową z powierzchni utwardzonych. Ogród ogranicza spływ powierzchniowy, poprawia lokalny mikroklimat i pełni funkcję edukacyjną, zwracając uwagę na zrównoważone gospodarowanie wodą w mieście.
Wszystkie nawierzchnie w strefie rekreacyjnej wykonano z materiałów przepuszczalnych (maty przerostowe i żwir), co umożliwia infiltrację wody i ogranicza efekt miejskiej wyspy ciepła.
Zrealizowany projekt wpisuje się w szerszą rewitalizację Plant Dębnickich i realizuje założenia zielono-niebieskiej infrastruktury. Efekty środowiskowe obejmują m.in. . redukcję hałasu o 4–5 dB, poprawę jakości powietrza dzięki zatrzymywaniu pyłów na liściach, zwiększenie bioróżnorodności, retencję wody oraz lokalne obniżenie temperatury w upalne dni. Przestrzeń stała się dostępna, wielofunkcyjna i dostosowana do potrzeb mieszkańców.
Inwestycja między ulicami Monte Cassino, Szwedzką i Dębową w Krakowie stanowi wartościowy wzorzec wdrażania zielono-niebieskiej infrastruktury – od analizy funkcjonalnej, przez transparentny proces partycypacyjny, po szczegółową analizę realizacji i systemowe wyciąganie wniosków na przyszłość. Efekty przestrzenne i środowiskowe idą w parze z trwałym zaangażowaniem interesariuszy oraz transferem wypracowanych rozwiązań do kolejnych projektów miejskich.
The Life Pact project (LIFE20 CCA/BE/001710) is funded by the European Union’s LIFE Programme. The information and views expressed herein are those of the Life Pact consortium authors only and do not necessarily reflect the views of the European Union. Neither the European Union nor the funding authority can be held responsible for any use that may be made of the information contained herein.